10 błędów które niszczą głos

Głos ludzi to zespół dźwięków mówionych lub śpiewanych, które są emitowane przez człowieka. Głos powstaje z powietrza, które w krtani, przy użyciu fałd głosowych (strun głosowych) zostaje zamienione na wibracje (drgania) o konkretnej częstotliwości, następnie wzmocnione w przestrzeniach rezonacyjnych, by finalnie w jamie ustnej zamienić się na konkretne głoski i wydobyć się na zewnątrz. Definiując czym jest głos można dojść do słusznego wniosku, iż jest to słyszalny efekt pracy układu oddechowego, głosotwórczego, rezonacyjnego oraz artykulacyjnego, a więc całego zespołu narządów. Potocznie głosem nazywamy zarówno aparat głosotwórczy, a więc krtań, fałdy głosowe, gardło oraz dźwięk, który wytwarza najdoskonalszy spośród instrumentów, czyli człowiek. Debatując o zniszczeniu głosu dotykamy tematu zarówno zdrowia narządów głosowych jak i efektu dźwiękowego, gdyż oba elementy są ze sobą ściśle połączone. Czy można nieświadomie zniszczyć głos? Jak brzmi zniszczony głos? I jakich błędów unikać, żeby nie stracić głosu? Oto 10 błędów, które niszczą głos – jako przestroga, by głos mógł służyć w zdrowiu i pięknym brzmieniu przez całe życie. 

10 błędów, które niszczą głos – objawy zniszczenia głosu

Przesłanki świadczące o już dokonanej dewastacji głosu należy podzielić na te słyszalne oraz dotyczące komfortu użytkowania głosu zarówno mówionego, jak i śpiewanego. 

Słyszalne skutki zniszczenia głosu

• Matowa barwa głosu
• Chrypka (dysfonia)
• Okresowy bezgłos (afonia)
• Łamanie się głosu
• Cicha mowa i brak fizycznej możliwości mówienia głośniej
• Bardzo krótka faza wydechowa (utrata tchu w czasie mówienia lub śpiewania)
• Słyszalne szmery
• Inicjowanie dźwięku z charakterystycznym zgrzytem
• Brak dźwięczności głosu
• Nosowanie (nosowa barwa głosu)
• Okresowe niekontrolowane zmiany wysokości wydobywanego dźwięku (jak przy mutacji)
• Odchrząkiwanie
• Nadmierna wydzielina w gardle (słyszalne zaleganie flegmy)
• Drżenie głosu 
• Zmniejszenie skali głosu
• Problemy ze śpiewaniem wyższych dźwięków

Odczuwalne skutki zniszczenia głosu

• Mówienie lub śpiewanie jest dużym wysiłkiem fizycznym
• Do wytworzenia dźwięku konieczne jest napięcie gardła lub uniesienie i wysunięcie głowy, w przeciwnym wypadku pojawia się sam szmer
• Wrażenie guli w gardle
• Uczucie oklejenia strun głosowych przez flegmę 
• Suchość w gardle i ustach
• Szybka męczliwość głosu 
• Ból gardła
• Zmiana brzmienia głosu, który już nie jest atrakcyjny (kompleks własnego głosu)
• Brak panowania nad głosem 
• Odczuwalne napięcia w szyi
• Napinanie całego ciała w czasie mówienia lub śpiewania
• Brak swobody 

10 błędów, które niszczą głos – lista

Oto 10 najczęściej popełnianych błędów, które popełnia każdy (choć jeden z nich z pewnością), a mogą skutkować utratą głosu. Efekty nieprawidłowej emisji głosu i złego zachowania względem własnych narządów głosotwórczych nie pojawiają się natychmiast, lecz czasem na przestrzeni kilku lat głos się stopniowo coraz bardziej psuje aż niezbędne staje się leczenie foniatryczne oraz rehabilitacja głosu.

1. Zbyt głośna i krzykliwa mowa lub śpiew – głos jest delikatnym narządem i nie jest przystosowany do nadmiernych przeciążeń. Pierwszą reakcją obronną jest pojawienie się chrypki, a następnie stanu zapalnego krtani.
2. Napinanie krtani – napięcie krtani uniemożliwia swobodną pracę strun głosowych i wytwarzanie drgań. Skutkiem jest siłowa emisja głosu, która może doprowadzić do powstania guzków śpiewaczych. 
3. Przekraczanie skali głosu w śpiewie i mówię – celowe i sztuczne obniżenie lub podwyższenie głosu, a także wybór piosenek niedostosowanych do skali wokalisty sprawiają, że krtań ułożoną jest zbyt nisko lub wysoko, często towarzyszy temu napięcie nie tylko szyi ale całego ciała – jest to niekomfortowe i wykańczające działanie dla całego organizmu.
4. Nadużywanie alkoholu i papierosów – alkohol podrażnia gardło oraz cały aparat głosotwórczy, zaś papierosy uniemożliwiają dobre funkcjonowanie płuc. Głos staje się zachrypnięty, pojawia się chroniczny kaszel oraz zalegająca flegma. 
5. Brak odpoczynku głosowego – milczenie jest najlepszym lekarstwem na wszelkie schorzenia głosu, ale często brakuje go. Ekstrawertycy, osoby lubiące być w centrum zainteresowania i próbujące zwrócić na siebie uwagę innych, młodzież w gronie znajomych czy nawet dzieci wśród rówieśników – ciągle używają głosu nawet jeśli nie mają nic wartościowego do powiedzenia. Przemęczony narząd staje się mniej odporny na infekcje.
6. Naśladowanie znanych wokalistów lub mówienie nienaturalnym głosem – bardzo często wiąże się z nosowaniem, napinaniem szczęki, pionizacją języka (tzn. kluski w buzi), blokowaniem konkretnych przestrzeni rezonacyjnych co nie tylko przyczynia się do pojawienia się brzydkiej i nienaturalnej barwy głosu, ale przede wszystkim uniemożliwia  jego właściwe funkcjonowanie.
7. Nadużywanie głosu w czasie choroby – koncerty z guzkami śpiewaczymi, wykłady z zapaleniem krtani, intensywne rozmowy lub spotkania ze znajomymi w czasie przeziębienia, używanie głosu pomimo bólu gardła czy kaszlu – są to bardzo szkodliwe działania, które wydłużają rekonwalescencje, a czasem uniemożliwiają powrót do zdrowia przez wiele miesięcy (przewlekłe zapalenie krtani to choroba zawodowa osób pracujących głosem).
8. Nieprawidłowy oddech – powietrze jest niezbędne do wytwarzania dźwięku, jeśli zostaje niewłaściwie doprowadzone do fałd głosowych, wówczas musi pojawić się napięcie w krtani oraz siłowa emisja głosu. Zbyt płytki wdech wywołuje napięcia organizmu, który wkracza w stan awaryjny (brakuje powietrza!).
9. Brak troski o przestrzeganie diety wokalnej oraz zasad higieny głosu – zaniedbanie własnego głosu skutkuje utratą zdrowia (również tego głosowego).
10. Brak systematycznych i odpowiednich ćwiczeń – indywidualnie dostosowane ćwiczenia emisyjne czy głosowe przyczyniają się do znacznej poprawy komfortu pracy głosem, zmiany brzmienia, udźwięcznienia i wzmocnienia głosu.

Świadomość własnego głosu oraz jego potrzeb to podstawa do tego, by mieć zdrowy, silny i dźwięczny głos.