Ćwiczenia na lepszą mowę
Ćwiczenia na lepszą mowę to zestaw kilku ćwiczeń na wyrazistość mowy oraz poprawę brzmienia głosu. Każde przedstawione ćwiczenie pomaga opanować inne umiejętności, wpływające na poprawę mowy w codziennym życiu.
Jeśli chcesz mówić lepiej, musisz skoncentrować się na poszczególnych aspektach mowy, które znajdziesz w tym krótkim, acz treściwym zestawie na poprawę mówienia w sytuacjach codziennych oraz w czasie wystąpień publicznych.
Ćwiczenia na lepszą mowę zawierają:
- Ćwiczenia usprawniające aparat mowy – ćwiczenia rozgrzewające aparat artykulacyjny, czyli żuchwę, usta i język (czyli mówiąc prosto: ćwiczenia na rozgrzanie buzi)
- Trening mowy w postaci prostych zbitek ze szczególnym uwzględnieniem również samogłosek, które są bazą dla emisji głosu
- Ćwiczenia na przeponę (wydłużenie fazy wydechowej) oparte na tekstach, które należy wykonywać pobierając wdechy tylko w przeznaczonych do tego miejscach
- Ćwiczenia na dźwięczność głosu oparte na poprawie rezonansu w mowie koncentrujące się wokół tematu mówienia do przodu, czyli na tzn. maskę
- Teksty do ćwiczeń dykcji, których celem jest wytworzenie nawyku pięknej i wyrazistej mowy.
Ćwiczenia na lepszą mowę dla początkujących
Ćwiczenia poprawiające wyrazistość mowy powinny być wykonywane starannie, w tempie dostosowanym do Twoich aktualnych możliwości. Kluczem do sukcesu jest właściwe zrozumienie tego, co aktualnie chcesz wytrenować. Ćwiczenia nie powinny być wykonywane w pośpiechu oraz niedbale. Zalecam, by ćwiczenia nagrywać i odsłuchiwać, oceniając własną mowę pod względem precyzji i poprawności dykcyjnej. Wysokość dźwięku mowy należy kształtować zgodnie z własnymi celami treningowymi, jednakże wykorzystane ułożenia głoskowe przybliżają dźwięk, aby wzmocnić głos i nadać mu przyjemną barwę (taką, która wzbudza sympatię i zaufanie rozmówców). W przypadku pojawienia się dyskomfortu w gardle, wrażenia przeciążenia głosu, natychmiast przerwij samodzielny trening i skonsultuj się ze specjalistą, korzystając z formularza kontaktowego – kliknij tutaj.
Jak ćwiczyć lepszą mowę?
Ćwiczenie lepszej mowy nie wymaga wielogodzinnych treningów – już 10 minut dziennie wystarczy, by w krótkim czasie zauważyć ogromne postępy. Kluczowe jest jednak, aby ćwiczenia wykonywać starannie, powoli i regularnie, koncentrując się na poprawnej artykulacji, oddechu i rezonansie oraz niczym niewymuszonej emisji głosu (bez zbędnych napięć w obrębie krtani). Niestety, wiele osób sięga po niesprawdzone metody, które mogą bardziej zaszkodzić niż pomóc. Przykładem jest ćwiczenie z korkiem w ustach – choć popularne, prowadzi do nadmiernego napięcia mięśni żwaczy i generuje siłową emisję głosu. Zamiast tego warto wybierać sprawdzone techniki opracowane przez specjalistów, np. ćwiczenia aparatu artykulacyjnego, łamańce językowe czy ogólnorozwojowe ćwiczenia z zakresu emisji głosu mówionego. Niezwykle istotne jest również, aby materiały do nauki pochodziły ze sprawdzonych źródeł – internet pełen jest błędnych porad, które mogą pogłębić istniejące trudności w mowie zamiast je eliminować. Regularna, świadoma praca nad głosem i wymową przynosi szybkie efekty i wpływa nie tylko na poprawę komunikacji, ale także na większą pewność siebie w codziennych sytuacjach. Warto pamiętać, że dbałość o wyrazistą mowę nie jest zarezerwowana wyłącznie dla osób pracujących głosem zawodowo – to umiejętność, która przydaje się każdemu, niezależnie od profesji czy wieku. Dlatego warto podjąć wysiłek i poświęcić codziennie kilka minut na ćwiczenia, które mogą całkowicie odmienić sposób, w jaki mówimy i jesteśmy odbierani przez innych. A kiedy dostrzeżesz pierwsze efekty? Już po kilku dniach poczujesz, że mówi Ci się lżej, swobodniej, a Twój głos staje się bardziej dźwięczny i nośny.
Ćwiczenia na lepszą mowę
- Rozgrzewka aparatu mowy, a dokładniej żuchwy, ust i języka: Ćwiczenia wykonuj starannie, ale energicznie, każde z nich powtórz minimum 10 razy. Możesz też skorzystać z innej rozgrzewki aparatu artykulacyjnego – kliknij tutaj.
- Energiczne opuszczanie żuchwy przy ustach złączonych
- Malowanie kwadratów żuchwą przy ustach złączonych
- Głośne cmokanie z mocno wysuniętymi do przodu ustami przy lekko zaciśniętych zębach
- Unoszenie górnej wargi, by pokazywać górne zęby przy nieaktywnej dolnej wardze
- Opuszczanie żuchwy z językiem przyczepionym w pozycji kobry (przyssawki) na górnym podniebieniu
- Kląskanie jak konik z ustami ułożonymi w dzióbek
- Wypowiadaj poniższe zbitki z troską o prawidłową artykulację. Staraj się maksymalnie zaangażować w tworzenie wszystkich głosek, pamiętaj o prawidłowym otwieraniu ust do samogłosek. Oddechy pobieraj zgodnie z potrzebą organizmu, jednakże najlepiej dobierać wdechy po każdym wersie. Nie napinaj szyi oraz nie mów zbyt głośno. Piękna artykulacja głosek nie jest skorelowana z wolumenem.
pap – pop – pep – pup – pyp – pip
papa – popo – pepe – pupu – pypy – pipi
ppa – ppo – ppe – ppu – ppy – ppi
appa – oppo – eppe – uppu – yppy – ippi
zaz – zoz – zez – zuz – zyz – ziz
zaza – zozo – zeze – zuzu – zyzy – zizi
azza – ozzo – ezze – uzzu – yzzy – izzi
waw – wow – wew – wuw – wyw – wiw
wawa – wow – wewe – wuwu – wywy – wiwi
wwa – wwo – wwe – wwu – wwy – wwi
psa – pso – pse – psu – psy – psi
zwa – zwo –zwe – zwu – zwy – zwi
wzaspa – wzospo – wzespe – wzuspu – wzyspy – wzispi
2. Przeczytaj pary wyrazów, koncentrując się na wyrazistym mówieniu samogłosek z mocnym otwieraniem ust. Pamiętaj o pogodnym wyrazie twarzy, możesz lekko się uśmiechnąć, by nadać swojemu głosowi przyjemne brzmienie.
Sak – sok
Kat – kot
Pak – pok
Tan – ton
Jan – jon
Klan – klon
Kant – kąt (wym. Kont)
Bank – bąk (wym. Bonk)
Spad – spot
Kwiat – kwit
Świat – świt
Klan – klin
Flap – Flip
Bat – bit
Kat – kit
Lak – lok
Zap – zip
3. Przeczytaj poniższe fragmenty tekstów na jednym oddechu, utrzymując mięśnie w pozycji wdechowej – górna część brzucha uwypuklona, a brzuch napięty. Zatroszcz się o rozluźnienie szyi, a szczególnie mięśnia mostkowo – obojczykowo – sutkowego. Pamiętaj, aby podczas wdechu nie unosić barków. Tempo czytania dostosuj do swoich możliwości oddechowych. Zadbaj o piękną dykcję, właściwą artykulację oraz mowę samogłoskowa (czytaj stosując technikę legato). Oddechy bierz w zaznaczonych miejscach /. W ćwiczeniu znajdują się dwie wersje ćwiczenia – prostsza i trudniejsza. Jeśli jesteś w stanie to wykonaj obie opcje tego ćwiczenia oddechowego, dzięki któremu możesz wypracować dłuższy oddech.
Krowo, krowo daj mleka, komu mleka, lipie mleka,/ żeby lipa dała łyka, komy łyka, dębowi łyka,/ żeby dąb dał żołądź, komu żołądź, wieprzowi żołądź,/ żeby wieprz dał kieł, komu kieł, pannom kieł, żeby panny dały wieniec, /komu wieniec, morzu wieniec, żeby morze dało wody,/ komu wody, kogucikowi wody, bo kogucik leży koło drogi i ani tchnie. / – Nie dam ci / aż mi przyniesiesz od pana siana. / – Panie, panie daj siana, komu siana, krowie siana, /żeby krowa dała mleka, komu mleka, lipie mleka, żeby lipa dała łyka,/ komu łyka, dębowi łyka, żeby dąb dał żołądź, komu żołądź, /wieprzowi żołądź, żeby wieprz dał kieł, komu kieł, pannom kieł, /żeby panny dały wieniec, komu wieniec, morzy wieniec, /żeby morze dało wody, komu wody, kogucikowi wody, bo kogucik leży koło drogi i ani tchnie. / – Nie dam ci / aż mi przyniesiesz od pani chleba. / – Pani, pani daj chleba, komu chleba, panu chleba, żeby pan dał siana, komu siana,/ krowie siana, żeby krowa dała mleka, komu mleka, lipie mleka,/ żeby lipa dała łyka, komu łyka, dębowi łyka, żeby dąb dał żołądź, komu żołądź, wieprzowi żołądź, /żeby wieprz dał kieł, komu kieł, pannom kieł, żeby panny dały wieniec,/ komu wieniec, morzu wieniec, żeby morze dało wody, komu wody, kogucikowi wody, bo kogucik leży koło drogi i ani tchnie. / – Nie dam ci, / bo mi się gdzieś kluczyki zapodziały . / Kurka zmartwiła się jeszcze bardziej, / biegnie do ogródka, patrzy jednym okiem: /„ko ko ko ko ko ko ko… nie ma”. / Patrzy drugim okiem: / „ko ko ko ko ko ko ko…są”. / Złapała kluczyki w dziobek i dyń dyń dyń dyń dyń… pobiegła prędko do pani./ Pani dała panu chleba, pan dał siana krowie, krowa dała mleka lipie, lipa dała łyka dębowi,/ dąb dał żołądź wieprzowi, wieprz dał kieł pannom, panny dały wieniec morzu, morze dało wody kogucikowi, kogucik napił się, /zapiał: „kukurukuuuu – ooo” i poleciał.
Krowo, krowo daj mleka, komu mleka, lipie mleka, żeby lipa dała łyka, komy łyka, dębowi łyka, żeby dąb dał żołądź, komu żołądź, wieprzowi żołądź, żeby wieprz dał kieł, komu kieł, pannom kieł, żeby panny dały wieniec, komu wieniec, morzu wieniec, żeby morze dało wody, komu wody, kogucikowi wody, bo kogucik leży koło drogi i ani tchnie. / – Nie dam ci / aż mi przyniesiesz od pana siana. / – Panie, panie daj siana, komu siana, krowie siana, żeby krowa dała mleka, komu mleka, lipie mleka, żeby lipa dała łyka, komu łyka, dębowi łyka, żeby dąb dał żołądź, komu żołądź, wieprzowi żołądź, żeby wieprz dał kieł, komu kieł, pannom kieł, żeby panny dały wieniec, komu wieniec, morzy wieniec, żeby morze dało wody, komu wody, kogucikowi wody, bo kogucik leży koło drogi i ani tchnie. / – Nie dam ci / aż mi przyniesiesz od pani chleba. / – Pani, pani daj chleba, komu chleba, panu chleba, żeby pan dał siana, komu siana, krowie siana, żeby krowa dała mleka, komu mleka, lipie mleka, żeby lipa dała łyka, komu łyka, dębowi łyka, żeby dąb dał żołądź, komu żołądź, wieprzowi żołądź, żeby wieprz dał kieł, komu kieł, pannom kieł, żeby panny dały wieniec, komu wieniec, morzu wieniec, żeby morze dało wody, komu wody, kogucikowi wody, bo kogucik leży koło drogi i ani tchnie. / – Nie dam ci, / bo mi się gdzieś kluczyki zapodziały . / Kurka zmartwiła się jeszcze bardziej, / biegnie do ogródka, patrzy jednym okiem: /„ko ko ko ko ko ko ko… nie ma”. / Patrzy drugim okiem: / „ko ko ko ko ko ko ko…są”. / Złapała kluczyki w dziobek i dyń dyń dyń dyń dyń… pobiegła prędko do pani. Pani dała panu chleba, pan dał siana krowie, krowa dała mleka lipie, lipa dała łyka dębowi, dąb dał żołądź wieprzowi, wieprz dał kieł pannom, panny dały wieniec morzu, morze dało wody kogucikowi, kogucik napił się, zapiał: „kukurukuuuu – ooo” i poleciał.
4. Oto proste ćwiczenie, na pobudzenie rezonatorów nasady, które wpływają na zwiększenie dźwięczności w głosie. Wyobraź sobie, że dźwięk powinien rezonować na kościach policzkowych oraz górnych zębach. Uśmiechnij się lekko, unieś górną wargę i wypowiadaj powoli zbitki:
- w z w z w z…..
- wza wzo wze wzu wzy wzi
- zwa zwo zwe zwu zwy zwi
- wzazawa wzozwo wzezwe wzuzwu wzyzwy wzizwi
- w w wzaaaaaaa, w w wzoooooo, w w wzeeeeee, w w wzuuuuuu, w w wzyyyyyy
- wła wło włe włu wły włi
- wzla wzlo wzle wzlu wzly wzli
- w w w wja, w w w wjo, w w w wje, w w w wju, w w w wjy, w w w wji
- wafelek wafelek wafelek….
5. Przeczytaj tekst z przesadną artykulacją. Staraj się bardzo mocno pracować ustami, żuchwą oraz językiem. Zatroszcz się o odpowiednią energię mowy – zaangażuj się, a jeśli masz ochotę możesz spróbować przeczytać tekst z odpowiednią interpretacją – intonując adekwatnie do postaci, treści i emocji zawarte w tekście.
Zakochała się żaba w ogórku kiszonym
– Ożeńże się ze mną, przecież nie masz żony.
Ja jestem zielona i ty w tym kolorze.
Ładna będzie z nas para, więc ożeń się, ożeń!
Jeśli zechcesz, to będę mieszkać z tobą w słoju.
A ogórek na to:
– Zostaw mnie w spokoju.
Nie pleć bredni, żabo, i skończ swe zaloty.
Nie chcę cię, boś brzydka i czuć ciebie błotem.
Na te słowa żaba jak nie zarechocze…
– Co? Ja jestem brzydka?! Patrzcie go. Wymoczek!
Nikt na świecie nie widział (daję na to słowo),
aby żaba została panią ogórkową.
Ćwiczenia na lepszą mowę
Regularne ćwiczenia na lepszą mowę pozwalają nie tylko wyraźniej artykułować słowa, ale także rozwijać kontrolę nad oddechem i emisją głosu. Jeśli chcesz mówić pewniej, z lepszą dykcją i większą wyrazistością, kluczowe jest systematyczne wykonywanie ćwiczeń dykcyjnych oraz treningu emisji głosu mówionego. Pamiętaj, że dobrze postawiony głos to nie tylko kwestia techniki, ale także pewności siebie i swobody w mówieniu. Zacznij pracę nad swoim głosem już dziś, a szybko zauważysz efekty w codziennej komunikacji!
Polecane artykuły: