Jak mówić inteligentnie?

Jak mówić, by brzmieć na osobę inteligenta? Jak się wypowiadać i komunikować, aby ludzie odbierali nas jako elokwentnych? Jak za pomocą mowy zachwycać swoją błyskotliwością i sprawnością intelektualną? Jak mówić inteligentnie? Czasem w życiu zdarzają się sytuacje, gdy musimy olśnić naszych współrozmówców, zaprezentować się jako ludzie błyskotliwi, prawdziwi erudyci, wybitni oratorzy czy osoby o wysokiej kulturze osobistej. Warto jednak wówczas nie popaść w skrajność, by mowa nie brzmiała nazbyt pompatycznie, egzaltacyjnie, sztucznie, aktorsko i pretensjonalnie. Niewłaściwe zabiegi dotyczące nie tylko słownictwa, lecz również brzmienia głosu, tonu czy innych elementów znaczących dla mowy, mogą wywołać reakcje odwrotne do zamierzonych. Gdy mowa nie brzmi naturalnie, wówczas spada wiarygodność wypowiedzi, a współrozmówca podaje w wątpliwość wszelkie informacje przekazywane przez mówcę. O czym należy pamiętać, gdy chcemy zabrzmieć bardzo elokwentnie i elegancko?  Oto kilka wskazówek.

Jak mówić inteligentnie:

1. Zadbaj o płynność wypowiedzi.
2. Mów wyraźnie i starannie.
3. Stosuj pauzy unikając przy tym pauz dźwiękowych.
4. Stosuj akcenty wyrazowe oraz zdaniowe. 
5. Mów spokojnie i kontroluj tempo mowy.
6. Zadbaj o prawidłowy oddech i bierz wdechy z taką częstotliwością, by wystarczało Ci powietrza.
7. Mów z odpowiednią głośnością, dostosowaną do warunków.
8. Nie nadużywaj zwrotów i wyrażeń, które są zaliczane do „manier językowych”
9. Nie używaj słów, których znaczenia nie rozumiesz oraz specjalistycznego słownictwa.
10. Staraj się odpowiednio intonować wypowiedzi adekwatnie do treści.
11. Mów niżej.

Co to jest płynność wypowiedzi?

Płynność wypowiedzi to nic innego jak tworzenie płynącej linii melodycznej, której dźwięki są składnikami słów w postaci samogłosek. To swobodne łączenie słów, by wspólnie utworzyły piękną, barwną melodię. To od niej zależy, czy nasi współrozmówcy poczują się zrelaksowani czy odczują niepokój. Gdy w czasie mówienia pojawia się izolacja poszczególnych słów, wówczas mowa brzmi ostro, a momentami nawet agresywnie (mowa wojskowa). Nie należy mylić płynności wypowiedzi z szybkim tempem oraz brakiem pauz, płynność wypowiedzi to synonim melodyjności, która przyczynia się do wywołania wrażenia (słusznie lub nie), że rozmowa jest bardzo swobodna i naturalna, a to wzbudza zaufanie, które jest niezbędne w dobrej komunikacji.

Wyraźna i staranna mowa

W dzisiejszych czasach można zaobserwować wciąż poszerzającą się indyferencję retoryczną, nie dbamy o jakość wypowiadanych słów, nie staramy się o odpowiednie ich dobieranie czy stosowanie synonimów, nie frapuje nas estetyka wypowiedzi. Zapominamy o tym, iż słowa są artykułowane przez narządy, które muszą odpowiednio zapracować, w ściśle określony sposób, by wytworzyć pożądaną głoskę. Odpowiednia artykulacja jest możliwa tylko wtedy, gdy orator dokłada wszelkich starań, by jego mowa brzmiała wyraziście. Bełkotliwa mowa kojarzona bywa z troglodytą, nie zaś z człowiekiem z klasą. Mówiąc czystą i poprawną polszczyzną mówca zyskuje należną mu atencję oraz szacunek współrozmówców. Wszelkie niedokładności dykcyjne, wady wymowy czy złe nawyki można eliminować poprzez pracę z logopedą lub nauczycielem emisji głosu.

Jak mówić inteligentnie? Stosuj pauzy

Osoby wyróżniające się odpowiednim poziomem pewności siebie oraz wiedzą na temat wystąpień publicznych czy komunikacji świadomie stosują pauzy. Nie obawiają się wówczas, iż ktoś wejdzie im w słowo, odbierze pauzę jako koniec wypowiedzi czy uzna, iż mówca wyczerpał już temat. Świadomy prelegent wie, iż pauzy są niezbędne by budować napięcie, zaciekawić oraz zwyczajnie dać czas słuchaczom na przetworzenie i odbiór komunikatu. Wypowiedź pozbawiona pauz zlewa się w całość, a to wielokrotnie przyczynia się do braku zrozumienia mówcy. Niektórzy obawiają się ciszy, sądzą iż zostaną odebrani jako osoby, które zbyt wolno myślą lub mają niewiele do powiedzenia, toteż starają się ową ciszę zagłuszyć wszelkiego rodzaju dźwiękami, jak np. Yyyy, eeeee lub eemmm. Praktykowanie pauz dźwiękowych bywa irytujące i może wprawić słuchaczy w zły nastrój oraz wrogi stosunek do naszej osoby.

Akcenty w mowie są ważne

To właśnie akcenty układają wypowiedź w logiczną całość, wspomagają tworzenie pięknej melodii z wypowiadanych słów, umożliwiają podkreślenie najważniejszych komunikatów z naszej rozbudowanej wypowiedzi. Brak akcentowania przynosi podobny efekt to wspomnianego już braku pauz – mowa staje się mało „czytelna” dla odbiorców. Ponadto brak akcentowania często idzie w parze z monotonnym tonem wypowiedzi, więc nietrudno o zanudzenie współrozmówców czy utratę ich uwagi. Brak akcentów w mówię pozbawia ją poloru.

Jak mówić inteligentnie? Mów spokojnie

Nie należy mylić spokojnego tempa wypowiedzi z monotonią i wszelkimi działaniami skutkującymi odpłynięciem słuchaczy w objęcia Morfeusza. Człowiek opanowany naturalnie kojarzy nam się z profesorem lub osobą odznaczająca się wysokim poziomem inteligencji. Szalone tempo mowy jest kompatybilne z niedbałą dykcją, nieodpowiednim słownictwem, brakiem akcentowania, a więc uniemożliwia odpowiednią artykulację oraz troskę o brzmienie głosu, nie mówiąc już o jakości dobieranych słów. Spokojne tempo mowy koi osoby, które z nami rozmawiają i przyczynia się do tego, że ludzie wokół również zwalniają swoją mowę. Wykazuje się istnienie korelacji pomiędzy właściwym rozumieniem komunikatu i tempem mowy mówcy. Zwalniając, zwiększa się prawdopodobieństwo, że nasza wypowiedź przyniesie oczekiwane rezultaty.

Brakuje Ci powietrza w czasie mówienia?

Jeśli odczuwasz dyskomfort związany z brakiem tchu w trakcie mówienia, jest to wyraźny znak, iż należy skupić się na tym temacie. Jeden z paradoksów w myśleniu o oddechu polega na tym, iż nie wiążemy go z jakością i wyrazistością mowy, brzmieniem głosu, tempem wypowiedzi, wolumenem, możliwościami intonacyjnymi, a nawet z odpowiednim przekazem naszych myśli czy komunikatów. W trakcie mówienia, wdechy podobnie jak pauzy czy akcentowanie wskazują ładunek emocjonalny wypowiadanych słów. Wdech przed słowami nacechowanymi negatywnie będzie szybszy, głośniejszy i cięższy, niż ten, gdy mowa o przyjemnych sprawach. Wzdychanie to również element związany z oddechem, który ujawnia nasz stosunek do współrozmówcy lub danego tematu. Warto pojąć istotę koncepcji prawidłowego oddechu by opanować sztukę pięknego wypowiadania się.

Jak mówić inteligentnie? Nie krzycz i nie szeptaj 

Niewiele jest w życiu sytuacji, gdy krzyk jest adekwatnym środkiem przekazu informacji, co więcej krzyk powszechnie uznawany jest za prymitywny środek wywierania wpływu, przecież to dzieci krzyczą, gdy rodzice nie kupią im nowej zabawki czy nie pozwolą zjeść kolejnego batonika. Osoby obyte, wykształcone i inteligentne nie krzyczą, gdyż potrafią skutecznie osiągać zamierzone cele stosując odpowiednie techniki perswazji (by nie użyć słowa manipulacji, które bynajmniej nie jest pozytywnie nacechowane). Druga skrajność czyli szept również nie czyni z nas osób charyzmatycznych czy uważanych powszechnie za autorytety – szeptamy, gdy się wstydzimy, gdy nie jesteśmy pewni czy możemy się wypowiedzieć, a przecież erudyta pragnie dzielić się z innymi swoją wiedzą, doświadczeniami i przemyśleniami. Wolumen mowy zawsze powinien kooperować z tematyką oraz emocjonalnością komunikatu, a także okolicznościami w jakich jest on przekazywany.

Nie nadużywaj  pewnych zwrotów i wyrażeń

Często używa się zwrotów, które z treścią wypowiedzi mają niewiele wspólnego, co więcej, nie jest możliwe jakiekolwiek uzasadnienie ich zastosowania. Powiedzenie: „że tak powiem” ma podstawę tylko wtedy, gdy mówca posłuży się eufemizmem, w pozostałych przypadkach zwyczajnie zaśmieca wypowiedź. Rozpoczynanie każdego zdania od „Proszę Państwa” (każdy ma teraz skojarzenia z jakimś wykładowcą) jest bardzo irytujące i niepotrzebnie wnosi w wypowiedź kurtuazję, pomijając już brak podstaw, by ciągle zwracać się do osób, które prawdopodobnie nie mają nic innego w planach, niż słuchanie oratora. Młodzieżowe „co nie?” lub samo „nie?”  to również przykłady słów, które są bezsensownie użyte. Inteligentna i elokwentna wypowiedź powinna być przejrzysta i klarowna, pozbawiona śmieciowych zwrotów.

Inteligentne słownictwo gwarancją tego, że zabrzmisz jak osoba elokwentna

Ileż w Internecie dostępnych artykułów czy filmików: słowa, dzięki którym zabrzmisz elokwentnie. Wypowiadanie trudnych i często nie do końca zrozumiałych słów, najczęściej skutkuje zastosowaniem ich w nieodpowiedniej formie czy w niewłaściwym kontekście. Warto również podkreślić, iż mowa inteligenta nie jest synonimem mowa nadęta, przesadnie górnolotna czy niezrozumiała dla przeciętnego Polaka. Nie należy stosować wyszukanego słownictwa tylko dlatego, by udowodnić współrozmówcom ich brak wiedzy czy znajomości tychże skomplikowanych słów. Nikt nie doceni oratora i jego retoryki, gdy pojawi się konsternacja i uczucie niższości. 

Intonacja w mowie

Intonacja ma kluczowe znaczenie w kontekście interpretacji przekazywanego komunikatu. Nie od dziś wiadomo, że to właśnie ton mowy oraz intonowanie wypowiedzi świadczą o naszych emocjach i stosunku do współrozmówcy. Intonowanie adekwatne do wypowiadanych słów wzmacnia siłę przekazu. Brak odpowiedniej intonacji sprawia, że mowa jest monotonna, nudna i wyzbyta wszelkich emocji. Któż pragnie rozmawiać z człowiekiem bez uczuć i jakiejkolwiek energii życiowej?

Chcesz brzmieć inteligentnie? Mów niżej

Niskie głosy kojarzą się z osobami godnymi zaufania oraz specjalistami. W wielu branżach preferuje się pracowników, którzy posiadają niższe głosy, gdyż wpływa to pozytywnie na sprzedaż oraz kontakty z klientami. Piskliwe głosy przywodzą na myśl przysłowiowe głupie blondynki, których IQ nie jest najwyższe. To oczywiście stereotypy, jednak nadal odruchowo oceniamy ludzi po wysokości dźwięku mowy, choć rzecz jasna kobieta z wysokim głosem może być bardziej wykształcona, elokwentna i kontaktowa niż mężczyzna posiadający głęboki bas. Mając świadomość tych utartych schematów, warto jednak obniżyć ton mowy, by nasze słowa były odbierane z należytym szacunkiem i uwagą. 

Jak mówić inteligentnie? 

Mowa inteligenta czy elokwentna jest przede wszystkim świadoma i kontrolowana, to mówienie tego, co chcemy by zostało wypowiedziane i przemilczenie tego, co należy pozostawić jedynie dla siebie. Taka mowa powinna sama płynąć, być lekka i przyjemna w odbiorze. Mówienie inteligentne  cechuje porządek, spokój i celowość wszelkich działań. Tutaj nie może być przypadków – każda pauza, każde słowo, każdy wdech muszą korespondować z emocjonalną warstwą wypowiadanych komunikatów.