Jak przestać zacinać się podczas mówienia?

Zacinanie się podczas mówienia, jeśli nie wynika z poważnych zaburzeń neurologicznych czy intelektualnych, jest często efektem nadmiernej koncentracji na spółgłoskach oraz zbyt wysokiego tempa mowy. Wielu dorosłych doświadcza trudności w płynnym mówieniu, co może prowadzić do konsternacji oraz deprymować w interakcjach z innymi ludźmi. Płynna mowa jest kluczowa w budowaniu wizerunku osoby elokwentnej, kompetentnej i pewnej siebie. W istocie, osoby, które nie posiadają umiejętności kontrolowania tempa oraz sposobu wypowiadania słów, mogą być postrzegane jako mniej wiarygodne. Jak przestać zacinać się podczas mówienia? Jak mówić płynnie i swobodnie? Rozwiązaniem problemu zacinania się podczas mówienia jest osiągnięcie płynności mowy poprzez rozwój techniki zwanej mową samogłoskową, która w komplementarny sposób koresponduje z optymalnym kształtowaniem brzmienia głosu, kontrolą oddechu oraz odpowiednią artykulacją.

Jak brak płynności mowy wpływa na życie zawodowe?

Płynność mowy jest szczególnie istotna w zawodach, które opierają się na komunikacji, takich jak nauczanie, szkolenia, czy stanowiska menedżerskie. Osoba, która się zacina, może napotkać trudności w skutecznym przekazywaniu informacji, co wpływa na jej odbiór jako specjalisty. W szczególności w branżach takich jak prawo, pedagogika, psychologia, dziennikarstwo, sprzedaż, obsługa klienta, sposób mówienia ma bezpośredni wpływ na skuteczność zawodową. W zawodach tych zacinanie się może zmniejszać wiarygodność, utrudniać budowanie relacji z klientami i zespołem oraz ograniczać możliwości rozwoju kariery. Kontrola nad płynnością mowy stanowi więc niekwestionowany atut w sferze zawodowej i społecznej.

Przeczytaj też: Jak brzmieć kompetentnie?

Jak przestać zacinać się podczas mówienia? 

Zanim podejmiesz się wyeliminowania zacinania się czy lekkiego jąkania się podczas mówienia, kluczowe jest prawidłowe zdiagnozowanie przyczyn występujących trudności. Możesz spróbować ocenić potencjalne przyczyny samodzielnie lub skorzystać z profesjonalnej pomocy specjalisty od emisji głosu mówionego lub logopedy dla dorosłych. Zacinanie się może mieć różne podłoża techniczne, które warto precyzyjnie określić, aby skutecznie nad nimi pracować. Najczęściej wynika ono z nieprawidłowej koordynacji oddechu, artykulacji oraz tempa mowy. Uświadomienie sobie mechanizmów oraz korelacji pomiędzy poszczególnymi narządami wpływającymi na powstawanie mowy, jest pierwszym krokiem do osiągnięcia płynnej mowy i wyeliminowania blokad komunikacyjnych.

Przyczyny zacinania się podczas mówienia

• Zbyt szybkie tempo mowy – zbyt szybkie tempo mowy – nadmierna eskalacja prędkości wypowiedzi sprawia, że aparat artykulacyjny (żuchwa, usta i język) nie nadąża za treścią, co prowadzi do deformacji dźwięków, skracania samogłosek oraz gubienia rytmiki mowy. Brak kontroli nad tempem sprawia, że wypowiedź staje się chaotyczna, mniej zrozumiała i może wywoływać wrażenie zdenerwowania lub niepewności. Przeczytaj: Mówię za szybko.
  
• Zaburzenia oddechowe – brak umiejętności swobodnego pobierania wystarczającego oddechu w trakcie mówienia prowadzi do deformacji dźwięku, a zbyt krótki oddech jest przyczyną występowania przerywanej mowy wynikającej z potrzeby częstego pobierania powietrza. Dodatkowo, zaburzenia oddechowe często korelują ze zbyt szybkim tempem mowy, co powoduje niedostateczną kontrolę nad wydłużaniem fraz i utratę płynności wypowiedzi.
  
• Mowa bełkotliwa – – nieprecyzyjna wymowa, szczękościsk, liczne niedokładności dykcyjne oraz wady wymowy prowadza do zaburzenia naturalnego rytmu mowy, a także do trudności w artykulacji. Konieczność powtarzania słów czy zdań może pogłębiać stres związany z mówieniem i obniżać komfort komunikacji. Z czasem może to prowadzić do unikania wypowiedzi publicznych i wpływać na pewność siebie w interakcjach społecznych.
  
• Nadmierne używanie wypełniaczy w postaci yyy, eee, eemmm – niekontrolowane wtrącenia wypełniaczy takich jak yyy, eee, eemmm sprawiają, że mowa staje się nie tylko mało płynna, ale również nieestetyczna i mniej przekonująca dla odbiorcy. Nadmierne stosowanie tych dźwięków zaburza naturalny rytm wypowiedzi, osłabia jej dynamikę i może prowadzić do deformacji brzmienia głosu. Co więcej, interlokutor może odebrać taką formę wypowiedzi jako oznakę braku pewności siebie, niekompetencji lub nieprzygotowania. Wypełniacze często wynikają z nieświadomości własnego sposobu mówienia, braku kontroli nad oddechem oraz trudności w formułowaniu myśli w sposób płynny.
  
• Przesadne artykułowanie spółgłosek, zwłaszcza wybuchowych p, b, t, d – nadmierne eksponowanie spółgłosek, zwłaszcza wybuchowych takich jak p, b, t, d, prowadzi do zaburzenia równowagi dźwiękowej mowy, osłabiając jej płynność i melodyjność. Skupienie się na twardych, intensywnych dźwiękach kosztem samogłosek sprawia, że wypowiedź staje się szarpana, mniej harmonijna i pozbawiona naturalnego rytmu. Redukcja czasu trwania samogłosek oraz brak ich swobodnego kształtowania intensyfikuje brak legato, uniemożliwiając osiągnięcie pięknej, śpiewnej i płynnej mowy, która ma kluczowe znaczenie w skutecznej komunikacji.
  
• Brak mowy samogłoskowej – nieodpowiednia artykulacja samogłosek, ich zniekształcanie oraz marginalizowanie ich roli w mowie prowadzi do zaburzeń w akcentowaniu, rytmice oraz melodyce wypowiedzi. Samogłoska jest esencją dźwięczności mowy – to ona determinuje brzmienie wypowiedzi poprzez swoją barwę, intonację, natężenie i moc. Jakość samogłosek wpływa na przejrzystość komunikatu, płynność artykulacji i odbiór mówcy przez interlokutora. 

Przeczytaj też: Jak pozbyć się yyy eee?

Jak przestać zacinać się podczas mówienia?

Praca nad uzyskaniem płynności mowy powinna być podejściem holistycznym, uwzględniającym rozwój aparatu artykulacyjnego, odpowiednią technikę oddechową, naukę mowy samogłoskowej, właściwe akcentowanie oraz zwolnienie tempa mowy. 

Kluczowe etapy eliminacji zacinania się i jąkania:

1. Usprawnienie aparatu artykulacyjnego – wyćwiczenie precyzyjnej pracy żuchwy, warg, języka i podniebienia.
   
2. Opanowanie techniki mowy samogłoskowej – skoncentrowanie się na wydłużaniu samogłosek oraz nadaniu melodyjności wypowiedzi.
   
3. Zwolnienie tempa mowy – systematyczna praca nad uspokojeniem sposobu wypowiadania się, oparta na mówię samogłoskowej oraz wprowadzeniem naturalnych pauz i eliminacją pośpiesznej i często niedbałej artykulacji.
   
4. Nauka prawidłowego oddechu w mowie – umiejętność pobierania oddechu w odpowiednich miejscach zgodnych z logiką zdań oraz wydłużenie fazy wydechowej.
   
5. Mowa legato – płynne łączenie wyrazów wykorzystując technikę legato oraz eliminacja niepotrzebnych przerw między sylabami oparta na mowie samogłoskowej.
   

Ćwiczenie na zacinanie się podczas mówienia

Jak przestać zacinać się podczas mówienia? Wprowadzenie płynnej mowy wymaga systematycznych ćwiczeń, które pomagają w kontrolowaniu tempa oraz nadaniu mowie odpowiedniego rytmu. Poniżej znajdziesz przykładowe ćwiczenie, które polega na wydłużaniu samogłosek oraz maksymalnym spowolnieniu tempa wypowiedzi.

Przed treningiem wykonaj rozgrzewkę aparatu artykulacyjnego ➜ kliknij tutaj.

Wykonaj ćwiczenie czytając maksymalnie wolno, starając się wydłużać samogłoski oraz czytając jak najdłuższe fragmenty na jednym oddechu. Nie czytaj tekstu „normalnie”, bo wtedy trening nie ma sensu, otwieraj przesadnie usta, staraj się łączyć z sobą wszystkie wyrazy. Niech mowa przypomina Ci mówienie osoby flegmatycznej, spokojnej, a nawet znudzonej. 

Uwaga! Na początku możesz odczuwać dyskomfort podczas wykonywania tego ćwiczenia, ponieważ wymaga ono pełnej świadomości brzmienia twojego głosu. Wolne mówienie to dla ciebie coś nowego, więc naturalne jest, że możesz czuć się nieswojo. Możesz obawiać się, że w przypadku częstego powtarzania tego ćwiczenia, zaczniesz w taki sposób komunikować się z otoczeniem i Twoi rozmówcy uznają, że jesteś osoba niekompetentną lub zaburzoną. Bez obaw! Zwykle zwolnienie tempa mowy, stosowanie mowy samogłoskowej nie przekłada się dosłownie na codzienną mowę. Wszelkie ćwiczenia zwykle wykonujemy celowo z przesadą. 

Tekst do trenowania zwolnienia tempa mowy, wydłużania samogłosek, mowy samogłoskowej oraz eliminacji zacinania się przy mówieniu:

Jan Brzechwa – Leń
Na tapczanie siedzi leń (przykład: naaaa taaaaapczaaaanieeee sieeeeedziiiii leeeeeń)
Nic nie robi cały dzień.
“O, wypraszam to sobie!
Jak to? Ja nic nie robię?
A kto siedzi na tapczanie?
A kto zjadł pierwsze śniadanie?
A kto dzisiaj pluł i łapał?
A kto się w głowę podrapał?
A kto dziś zgubił kalosze?
O – o! Proszę!”
Na tapczanie siedzi leń,
Nic nie robi cały dzień.
“Przepraszam! A tranu nie piłem?
A uszu dzisiaj nie myłem?
A nie urwałem guzika?
A nie pokazałem języka?
A nie chodziłem się strzyc?
To wszystko nazywa się nic?”
Na tapczanie siedzi leń,
Nic nie robi cały dzień.
Nie poszedł do szkoły, bo mu się nie chciało,
Nie odrobił lekcji, bo czasu miał za mało,
Nie zasznurował trzewików, bo nie miał ochoty,
Nie powiedział “Dzień dobry”, bo z tym za dużo roboty,
Nie napoił Azorka, bo za daleko jest woda,
Nie nakarmił kanarka, bo czasu mu było szkoda.
Miał zjeść kolację – tylko ustami mlasnął,
Miał położyć się – nie zdążył – zasnął.
Śniło mu się, że nad czymś ogromnie się trudził.
Tak zmęczył się tym snem, że się obudził.

Ćwiczenie powtarzaj codziennie. Im częściej będziesz ćwiczyć, tym bardziej naturalne stanie się dla ciebie kontrolowanie tempa i świadome wydłużanie samogłosek. Synergia odpowiedniego oddechu, prawidłowej artykulacji oraz kontrolowanego tempa pozwoli ci skutecznie wyeliminować zacinanie się i osiągnąć płynną, harmonijną mowę.

Trenuj więcej: Ćwiczenia na lepszą mowę.

Jak przestać zacinać się podczas mówienia?

Wydaje Ci się, że muszą minąć lata, żebyś przestał zacinać się podczas mówienia? Masz wrażenie, że od zawsze się zacinasz i nic nie jesteś w stanie z tym zrobić? Mam nadzieję, że powyższy artykuł uświadomił Cię, że lekkie jąkanie i brak płynności mowy można wytrenować i są to zwyczajnie błędy techniczne, a nie Twój styl mówienia, który musisz zaakceptować. Osiągnięcie płynności mowy to proces wymagający konsekwencji i systematycznej praktyki, ale już po kilku dniach koncentracji na tym zagadnieniu możesz dostrzec różnicę podczas codziennej mowy. Pamiętaj, że zacinanie się podczas mówienia może wpływać na Twój wizerunek, osłabiając Twoją pewność siebie i swobodę w komunikacji z ludźmi. Jak widzisz, wystarczy tylko opanować mowę samogłoskową, nauczyć się mówić legato, skontrolować oddech i myśleć o wolnym tempie mowy, a zacinanie się ulegnie zminimalizowaniu, a z czasem całkowicie zaniknie. Możesz trenować sam lub zdecydować się na profesjonalne zajęcia, które pomagają dorosłym zlikwidować zacinanie się oraz uzyskać kontrolę nad swoim głosem, co jest kluczowym elementem skutecznej komunikacji.

Chcesz umówić się na pierwsze zajęcia? Skorzystaj z formularza kontaktowego.

Polecany artykuł: Jak pozbyć się jąkania u osoby dorosłej.