Leczenie afazji u dzieci

Leczenie afazji u dzieci to proces złożony, skomplikowany i często wymagający nie tylko zaangażowania opiekunów, systematycznej pracy, lecz również współpracy kilku specjalistów, którzy specjalizują się w pomocy dotyczącej poprawy umiejętności językowych czy komunikacyjnych. Poza ścisłą kontrolą i opieką lekarską terapia afazji wymaga zaangażowania i ścisłej współpracy psychologa, logopedy, nauczyciela emisji głosu, rehabilitanta głosu, terapeuty integracji sensorycznej czy nawet nauczyciela śpiewu. Zróżnicowane perspektywy, odmienne style prowadzenia zajęć z dzieckiem, stymulowanie aparatu mowy różnorodnymi metodami owocują progresywnie, gdyż synergiczna kooperacja przynosi lepsze efekty terapeutyczne. W czasie leczenia afazji u dzieci kluczowa jest spójność, pomimo różnych metod czy technik stosowanych, by poprawić płynność mowy. Terapia afazji u dzieci powinna być całkowicie dostosowana do indywidualnych potrzeb oraz możliwości dziecka. Zaburzenia komunikacji, zwane afazją różnią się u poszczególnych osób nie tylko stopniem nasilenia, przyczynami, lecz także występowaniem innych zaburzeń (intelektualne, psychiczne czy społeczne). Afazja najczęściej dotyka dzieci ze spectrum autyzmu (ASD), toteż terapia, jej przebieg, forma i czas trwania są niewymierne, gdyż każde dziecko będzie zupełnie inaczej reagowało, współpracowało i percypowało elementy terapii. 

Leczenie afazji u dzieci śpiewem

Terapia zaburzeń mowy u dzieci polega na stymulowaniu narządów aparatu mowy, mięśni oddechowych oraz rezonatorów do właściwego działania. Aktualnie wielu specjalistów oferuje różnego rodzaju leczenie afazji, jedną z nich jest mało jeszcze popularna śpiewna terapia mowy. 

Śpiewanie pozytywnie wpływa na leczenie afazji u dzieci z kilku powodów. Po pierwsze, angażuje obszary mózgu różne od tych, które są zaangażowane w mowę, co może przynieść korzyści w przypadku uszkodzenia mózgu, które powoduje afazję. Po drugie, śpiewanie pomaga w poprawie motoryki i koordynacji mięśni potrzebnych do mówienia, a także pomóc w poprawie płynności i intonacji mowy oraz w zwiększeniu zakresu ruchu żuchwy, języka i ust. Po trzecie skupienie się na oddechu, wytworzenie prawidłowych odruchów oddechowych eliminuje nieprawidłowości z zakresu emisji głosu, mowa tu o tzn. ostrym ataku na struny głosowe oraz mówieniu na bezdechu (co przyczynia się do nadwyrężania aparatu głosowego). Ostatnią z podstawowych korzyści jest skupienie się na brzmieniu głosu, percepcji własnego głosu, dostrzeżenie różnic pomiędzy wysokościami i barwą poszczególnych dźwięków, a nawet zaobserwowanie cech charakterystycznych śpiewu trenera wokalnego czy wokalistów.

Na czym polega śpiewna terapia mowy?

W trakcie zajęć dziecko początkowo wydobywa z siebie różnego rodzaju dźwięki, które niekoniecznie muszą przypominać już śpiewanie. Głównie wykorzystuje się pojedyncze sylaby, a także śpiewną recytację, następnie pacjent ćwiczy śpiewanie prostych melodii i piosenek, które są dostosowane do poziomu intelektualnego oraz muzycznego dziecka. Dziecko śpiewa piosenki, a następnie stara się przekształcić je w mowę i odwrotnie – recytuje piosenkę, a następnie uczy się śpiewania ze szczególnym skupieniem na pracy narządów biorących udział w śpiewie oraz intonacji. Dziecko nie tylko poprawia motorykę aparatu mowy czy oddechowego, umuzykalnia się, lecz również trenuje swoją pamięć i zapamiętuje nowe słowa. Śpiew posiada swoje właściwości terapeutyczne, dzięki czemu pacjent się uspokaja i relaksuje. Wzmocnienie mięśni oddechowych oraz mięśni twarzy, języka jest niezwykle ważne w procesie leczenia afazji, a śpiew naturalnie wymaga aktywizacji tych obszarów. Oczywiście efektywność terapii śpiewanej na mowę zostało już wielokrotnie udowodnione przez naukowców, m.in. z University of Helsinki w Finlandii, którzy badali wpływ śpiewu na leczenie afazji u pacjentów po udarze. Badanie wykazało, że śpiew może pomóc w poprawie zdolności do zapamiętywania i odzyskiwania słów oraz w poprawie umiejętności porozumiewania się.

Zalety śpiewnej terapii mowy w leczeniu afazji

Śpiewna terapia mowy może nie tylko poprawić umiejętności językowe u dzieci z afazją, ale także zwiększyć ich motywację i zaangażowanie w proces leczenia. Terapia muzyczna może być stosowana równocześnie z tradycyjną terapią logopedyczną, aby osiągnąć jak najlepsze efekty. Dziecko poprzez zabawę głosem uczy się, jak pracować narządami artykulacyjnymi, panować nad głośnością swej mowy, odpowiednio modulować głosem czy komunikować się w sposób werbalny. Poznaje swój głos, dzięki czemu potrafi lepiej odpierać i interpretować mowę ludzi ze swojego otoczenia. Śpiew to ciekawa forma terapii dla dziecka, co ma kluczowe znaczenie dla jego motywacji, a ta jest niezbędna, by terapia przyniosła zamierzone efekty.

Akademia Śpiewu oferuje zajęcia ze śpiewnej terapii mowy, lecz przed rozpoczęciem terapii śpiewnej, konieczne jest przeprowadzenie diagnostyki i oceny przez lekarzy (w tym również lekarza foniatry) oraz psychologa, by nauczycielka mogła dostosować plan terapii do indywidualnych możliwości dziecka. W Akademii Śpiewu terapia odbywa się w przyjaznych warunkach, które są zbliżone do domowych, a to stwarza możliwość swobodnego rozwoju mowy u dziecka.