Mowa u osób z ADHD

Mowa u osób z ADHD posiada swego rodzaju cechy charakterystyczne, gdyż brzmienie głosu oraz sposób komunikacji są bezpośrednio skorelowane z osobowością danej osoby, jej temperamentem, fizycznymi aspektami oraz zachowaniami. Zaburzenie hiperaktywności z deficytem uwagi (ADHD) manifestuje się w różnorodny sposób, wpływając na styl życia, sposób komunikacji i ogólne funkcjonowanie osoby. Charakterystyczne dla osób z ADHD są trudności z koncentracją, impulsywność oraz nadmierna aktywność, które mogą prowadzić do specyficznych wyzwań w codziennym życiu. Ważne jest zrozumienie, że każdy przypadek ADHD jest inny, co oznacza, że objawy mogą różnić się między osobami, zarówno pod względem ich natężenia, jak i realnego wpływu na głos oraz mowę. Nie bez powodu mówi się, że „głos pasuje do danej osoby”. Wiele osób jednak odrzuca tę tezę, nie akceptując faktu, że głos może autentycznie obnażać głęboko skrywane emocje i cechy osobowości. Dzieje się tak, ponieważ często nie są oni w stanie pogodzić się z tym, jacy są naprawdę – nie chcą lub na tym etapie życia nie mogą zaakceptować swoich wad czy unikalnej osobowości. W rzeczywistości głos często stanowi przejrzyste lustro duszy. Brak chęci dostrzeżenia i zaakceptowania faktu, iż w stylu mówienia dostrzegalne są wyraźne cechy świadczące o zaburzeniu typu ADHD jest naturalny, jednak może utrudniać skuteczną komunikację z innymi, dlatego warto mimo wewnętrznych oporów pochylić się nad tematem mowy i głosu u osób z ADHD. Jeśli ten temat jest Ci bliski, to postaraj się otworzyć swoją głowę i zaakceptować swoje ADHD, by w kolejnym etapie móc skutecznie wypracować nowy sposób mówienia i cieszyć się pięknym i kontrolowanym głosem.  

Mowa u osób z ADHD

Nasilenie cech mowy opisanych poniżej u osób z ADHD może różnić się w zależności od stopnia zaburzenia oraz jego indywidualnych cech. 

Najczęstsze cechy zauważalne w mowie u osób z ADHD:

• Bardzo szybkie tempo mowy – cechujące się ogromnymi trudnościami ze zwolnieniem tempa, nawet w przypadku świadomości tej cechy czy nawet próśb o zwolnienie ze strony współrozmówców
• Zająknięcia, jąkanie się – jest to naturalne następstwo zbyt szybkiego tempa mowy oraz niezdolności aparatu artykulacyjnego i głosowego do wytwarzania w takim zawrotnym tempie danych głosek
• Pomijanie części słów a nawet całych słów (zwane potocznie „połykaniem sylab i słów”) – ta cecha również jest powiązana z tempem mowy, jednak osoba z ADHD często nie jest świadoma tego, że w swojej wypowiedzi pomięła nawet całe słowo, gdyż w jej głowie i wyobraźni ono się przecież znajdowało. Występują tu trudności z dostrzeżeniem braków niektórych sylab w wypowiedzi. 
• Częste mmmm eeeee yyy oraz inne wypełniacze – są one zupełnie nieświadome i wynikają z nadpobudliwości, która utrudnia akceptację ciszy i dłuższych pauz w wypowiedziach 
• Zbyt mała aktywność narządów aparatu artykulacyjnego – mówienie na zaciśniętej szczęce, brak aktywizacji i zmian ułożenia ust, niezdolność do właściwych pozycji języka to najczęstsze przyczyny, które są efektem zbyt szybkiej mowy oraz braku koncentracji na tych elementach
• Mowa bełkotliwa i niedbała – to następstwo zarówno zbyt szybkiego tempa mowy oraz zaniedbań ze strony aparatu artykulacyjnego, brak skupienia na artykulacji głosek lub słów skutkuje
• Częste, płytkie i niekontrolowane wdechy – oddech, który nie wspiera fonacji oraz oddech, który nie jest kompatybilny z wypowiedzią, często można dostrzec pobieranie powietrza nawet w środku danego wyrazu (co jest błędem)
• Mowa ciała utrudniająca prawidłową emisję głosu – brak kontroli nad swoim ciałem, nerwowe gęsty, częste zmiany mimiki to elementy, które znacząco utrudniają odpowiednie ułożenie traktu głosowego oraz właściwy rezonans, by mowa była wyrazista, a barwa głosu przyjemna
• Głośne mówienie – osoby z ADHD nie kontrolują wolumenu oraz nie potrafią odpowiednio dostosować głośności mowy do panujących warunków otoczenia, początki zdań są zwykle bardzo gwałtowne
• Brak umiejętności wyrażenia swoich emocji głosem i dostosowania głosu adekwatnie do sytuacji – mówienie na tematy spokojne lub pocieszanie kogoś w sposób nerwowy, agresywny
• Brak kontroli nad własnym głosem 

Mowa u osób z ADHD – zajęcia z emisji głosu i dykcji dla osób z ADHD

Proces nauki prawidłowej emisji głosu i mowy u osoby z ADHD powinien zacząć się od uzyskania odpowiedniego wsparcia psychologicznego, a czasem również farmakologicznego. Nauka mowy i emisji głosu wymaga ogromnej koncentracji, spokoju i opanowania, co jest wyzwaniem w przypadku wewnętrznego roztrzęsienia charakterystycznego dla osób z ADHD. Skrajne reakcje na uwagi pedagogiczne mogą prowadzić do nadmiernego skupienia na jednym elemencie nauki, co z kolei generuje błędy i przeciążenia głosu.

Praca nad głosem u osób z ADHD jest kluczowa, ponieważ osobowość może znacząco wpływać na barwę i brzmienie głosu. Kontrola głośności i tonu głosu często bywa problematyczna, a emocje mogą zbyt silnie wpływać na sposób mówienia. Typowym błędem w emisji jest zaciskanie krtani lub przesadne skupienie się na jednym aspekcie techniki mówienia. Osoby z ADHD, starając się mówić niżej, mogą nienaturalnie manipulować głosem, co prowadzi do zaburzeń głosu i jego przeciążenia.

Rola nauczyciela w tym kontekście jest kluczowa, ponieważ od niego zależy, jak skutecznie uświadomi uczniowi popełniane błędy oraz wskaże konkretną ścieżkę poprawy poprzez adekwatne ćwiczenia. Należy tu uwzględnić trudności związane z koncentracją oraz skłonność do szybkiego tracenia zainteresowania tematem, co może znacząco utrudniać postępy w nauce. Nauczyciel powinien zatem stosować metody angażujące, które utrzymają zainteresowanie ucznia i pozwolą na systematyczne budowanie umiejętności.

Jednakże, mimo tych wyzwań, istnieje wiele powodów do optymizmu. Przy odpowiednim wsparciu, cierpliwości i dostosowaniu technik nauczania do indywidualnych potrzeb ucznia, osoby z ADHD mogą osiągać znakomite rezultaty w nauce emisji głosu. Postępy te mogą nie tylko poprawić ich umiejętności komunikacyjne, ale również zwiększyć samoocenę i pozytywnie wpłynąć na inne obszary życia. Ważne jest, aby pamiętać, że każdy małym krokiem może zbliżyć do wielkich zmian, które przynoszą satysfakcję i motywację do dalszego rozwoju.

Masz ADHD i chcesz pracować nad swoim głosem?

Dobrze trafiłeś! Serdecznie zapraszam na indywidualne zajęcia z emisji głosu, które będą całkowicie dostosowane do Twoich potrzeb oraz możliwości koncentracyjnych. Moją rolą jako nauczycielki jest pomóc Ci utrzymać odpowiedni balans w czasie pracy nad emisją głosu, wspierać Cię na każdym etapie rozwoju głosowego oraz całkowicie dopasować się do Twoich potrzeb. Od wielu lat pomagam osobom z ADHD w nauce mowy lub śpiewu, a efekty jakie osiągam z moimi podopiecznymi są bardzo satysfakcjonujące. 

Obawiasz się oceny lub spadku Twojej motywacji?

Wspólnie wypracujemy odpowiedni system treningowy oraz metody, które pomogą Ci utrzymać odpowiedni, stały poziom motywacji do rozwoju;)

Skorzystaj z formularza kontaktowego i umów się na pierwsze konsultacje z emisji głosu dedykowane osobom z ADHD!