Nauka śpiewu

Konsultacje wokalne

Od czego zależy barwa głosu?

Od czego zależy barwa głosu? Czy da się zmienić barwę głosu? Czy barwa głosu jest „wrodzona”? Dlaczego ja mam taką jasną barwę głosu, a mój kolega głęboką i męską? Dlaczego mówię taką barwą? Dlaczego nie potrafię wpłynąć na barwę swojego głosu? Nie lubię barwy swojego głosu, czy mogę coś z tym zrobić? – to pytania i problemy z którymi jako nauczyciel głosu, często się spotkam. Nic dziwnego – piękna i oryginalna barwa głosu jest marzeniem każdego wokalisty i mówcy, to ona jest tym elementem charakterystycznym każdego człowieka, naszym znakiem rozpoznawczym w tłumie. Osiągnięcie pięknej, oryginalnej i przyjemnej barwy głosu jest niezwykle istotne zarówno dla mówców, jak i dla śpiewaków. Na barwę głosu ma wpływ wiele czynników – od tych, które mamy wpływ, aż po te, które są zależne od naszej budowy narządów biorących udział w procesie fonacji i rezonansu.

Co wpływa na barwę głosu w mowie?

  • aktywność aparatu artykulacyjnego, czyli żuchwy, ust i języka
  • ułożenie krtani
  • praca dolnych rezonatorów
  • oddychanie
  • anatomiczna budowa ciała (zęby, szczęki, kości policzkowe, nos, klatka piersiowa)
  • świadomość i znajomość zasad prawidłowej emisji głosu
  • intelekt oraz psychika
  • charakter i temperament
  • wzory w otoczeniu (mowa rodziców i opiekunów)

Co wpływa na barwę głosy w śpiewie?

  • technika wokalna
  • aparat artykulacyjny
  • aparat fonacyjny
  • rezonatory górne, dolne
  • umiejętność świadomej pracy rezonatorów
  • podparcie oddechowe
  • kontrolowanie ułożenia krtani
  • słuch muzyczny
  • wrażliwość i emocjonalność
  • repertuar

Od czego zależy barwa głosu?

Pierwszym kluczowym elementem mającym wpływ na barwę głosu jest krtań. Jest to organ o szerokiej skali częstotliwości więzadeł głosowych. Początkowo w budowie krtani nie ma większych różnic, ale w okresie dojrzewania krtań u mężczyzny powiększa się bardziej niż u kobiet, co znacząco wpływa na różnie w barwie głosu u obu płci. Praca mięśni wewnątrzkrtaniowych ma kluczowe znaczenie w procesie fonacji, gdyż napinają one więzadła głosowe (popularnie zwane strunami głosowymi) i wpływają na otwarcie głośni, co znów ma wpływ na brzmienie głosu. Krtań jest narządem bardzo ruchliwym, a jej ruchy powodują zmianę pojemności rezonatorów, co w efekcie zmienia barwę głosu. Każdy nawet minimalny ruch krtani może znacząco zmienić jakość wydobywanego dźwięku. Wysokość dźwięku powstającego w krtani zależy od częstotliwości bodźców nerwowych docierających z ośrodkowego układu nerwowego. Drgania fałd głosowych powstają pod ciśnieniem stłoczonego pod głośnią powietrza, które następnie po zamianie w falę dźwiękową rozchodzi się we wszystkich kierunkach: jamy podgłośniowej, tchawicy, klatki piersiowej oraz do jamy ustnej i nosowej (przestrzenie te nazywamy rezonatorami). Słup powietrza rytmicznie rozrzedza się i zagęszcza, a jego częstotliwość wskazuje na wysokość tonu podstawowego, który znów zdecydowanie różni się u obu płci. Częstotliwość drgań więzadeł zależy przede wszystkim od ich masy – im większa jest masa w czasie fonacji, tym głos jest niższy, dlatego mężczyźni mają głos niższy i ciemniejszą barwę głosu niż kobiety.

Rezonatory – od nich zależy barwa głosu

Ogromny wpływ na barwę głosu mają wspomniane wcześniej rezonatory, które biorą udział w procesie rezonansu. Zjawisko rezonansu polega na wzmacnianiu dźwięku za pomocą specjalnych przestrzeni rezonacyjnych. Rezonatorem może być każde ciało elastyczne odznaczające się cechami takimi jak: sprężystość i bezwładność. Niezbędne jest również jego umiejscowienie w niedużej odległości od źródła dźwięku. Przestrzeniami rezonansowymi są te części ciała, które posiadają zdolność przyjmowania i przekazywania energii drgań, ulegają współbrzmieniu, są to np. chrząstki, kości płaskie i cienkie. Z tymże tematem połączone jest pojęcie śpiewania i mówienia na tzw. maskę – jest to określenie ukazujące odczuwalne drgania rezonatorów takich jak kości czaszki, oczodoły, kości policzkowe, nosa, zatoki szczękowe, klinowe, sitowe i czołowe. Przy aktywności przedniej części twarzy wokalista uzyskuje odpowiednią nośność i przyjemną (jasną) barwę dźwięku. Odpowiedni rezonans jest bazą dla zmiany brzmienia, a świadome wykorzystywanie konkretnych przestrzeni może znacząco odznaczyć się w kwestii plastyczności głosu. W mowie wykorzystywany jest głównie rezonatory dolne (klatka piersiowa wraz ze znajdującymi się w niej płucami, oskrzelami i tchawicą), natomiast podczas śpiewu działają również rezonatory górne (jama gardłowa, ustna, nosowa, jamy boczne nosa, czyli tzw. nasada). Podczas prawidłowej emisji głosu niezbędna jest równowaga w wykorzystywaniu poszczególnych rezonatorów, w celu uzyskanie maksymalnie możliwie najpiękniejszego i najszlachetniejszego brzmienia.

Podstawowym elementem wpływającym na barwę głosu jest oczywiście też oddech i ciśnienie wydychanego powietrza. Jak wiadomo bez ruchu powietrza nie byłoby fonacji, nie byłoby środowiska dla rozchodzenia się fali akustycznej.

Co to jest barwa głosu?

Każdy człowiek posiada inną barwę głosu – wpływają na to czynniki biologiczne, psychiczne oraz techniczne. Na barwę głosu ma wpływ budowa fałd głosowych, krtani, innych części ciała, które biorą udział w procesie rezonansu (czyli nadawania konkretnej barwy fali dźwiękowej), czyli: klatka piersiowa, tchawica, kości czaszki, szczęka, zęby, podniebienie, zatoki i nos. Nawet patrząc na osobę obok siebie możesz zauważyć znaczące różnice w budowie ciała zarówno w podziale na kobiety i mężczyzn, jak i już wewnątrz jednej płci. Zdolność panowania nad ruchami krtani, świadomość pracy aparatu fonacyjnego, oddechowego i rezonansowego również nie pozostaje bez znaczenia na barwę głosu. Pracując nad barwą głosu należy skupić się na samogłoskach, gdyż to one są nośnikami dźwięku – to proces tzw. wyrównania samogłosek, czyli pracy nad tym, by niezależnie od naturalnych różnic w brzmieniu, każda samogłoska była taka sama.

Czy barwę głosu można zmienić?

Barwę głosu można zmienić wskutek ćwiczeń: kontrolowania ciśnienia wydychanego powietrza, ruchów krtani, uświadomienia sobie przepływów fali akustycznej w rezonatorach i nabycia umiejętności pobudzania konkretnych przestrzeni, otwarcia gardła można zmienić na każdym etapie życia. Barwa głosu jest ściśle związana z zasadami prawidłowej emisji głosu: dopiero spełnienie wszystkich „wymogów” może przyczynić się do ujawnienia się pięknego koloru Twojego głosu.

Doskonały wokalista i mówca musi posiadać całą paletę różnokolorowych barw swojego głosu, ale by móc nimi pracować, musi najpierw powoli je poznać i nauczyć się najpierw słyszeć te drobne różnice w barwie głosu, a następnie w pełni świadomie wytwarzać dźwięk o konkretnej barwie, która pasuje do charakteru utworu czy mówionego tekstu.

Wybierz temat wiadomości

Dołącz do Akademii Śpiewu

Poszukujesz profesjonalnego nauczyciela emisji głosu? Napisz do doświadczonej specjalistki w dziedzinie śpiewu, mowy oraz rehabilitacji głosu i porozmawiajmy o Twoim głosie. Dowiedz się, jak skutecznie poprawić Twoją mowę, rozwinąć się wokalnie i spełnić marzenia o pięknym i zdrowym głosie. Specjalnie dla Ciebie zostanie przygotowany specjalny plan pracy nad głosem dostosowany do Twoich potrzeb, oczekiwań oraz możliwości.