Prawidłowa wymowa samogłosek

Właśnie teraz nadszedł ten czas i rozpoczynasz naukę dykcji? To idealny czas, byś uświadomił sobie, że samogłoski są najważniejszymi głoskami dla Twojej mowy, a także podstawą do osiągnięcia zamierzonych celów w nauce dykcji. Tyle czasu musiało upłynąć, byś mógł dowiedzieć się tego, że te pierwsze głoski, które wydobyłeś z siebie jako niemowlę, próby artykułowania samogłosek są tymi kluczowymi dla Twojej mowy. Jak wygląda prawidłowa wymowa samogłosek?

Prawidłowa wymowa samogłosek – czy to naprawdę jest potrzebne?  Myślisz sobie, że samogłoski są przecież bardzo proste pod względem dykcyjnym, więc po co w ogóle uczyć się tak prostej rzeczy? Czy prawidłowa wymowa samogłosek ma znaczenie dla brzmienia głosu? I dlaczego profesjonalni trenerzy głosu czy nauczyciele emisji głosu mówionego i dykcji rozpoczynają pracę z klientem właśnie od nauki wypowiadania samogłosek?

Prawidłowa wymowa samogłosek – nauka dykcji od podstaw

Prawidłowa wymowa samogłosek jest bazą do tego, by rozpocząć pracę nad emisją głosu mówionego oraz dykcji. Samogłoski znajdują się w każdym wyrazie w języku polskim, to one łączą skomplikowane spółgłoski, decydują o przekazie emocjonalnym, to na nich pada akcentowanie i od ich sposobu wypowiadania można różnicować wolumen, brzmienie, natężenie czy czas trwania danego wyrazu, samogłoska jest też nośnikiem dźwięku, a więc to ona jest niezbędna, by zmienić brzmienie głosu (np. obniżyć go). Samogłoska jest czymś, co pierwsze „rzuca się w ucho” słuchacza czy współrozmówcy, to dzięki samogłoskom można określić barwę głosu, pracę strun głosowych, określić atak głosu, ocenić pracę rezonatorów, umiejętność odpowiedniego akcentowania czy właściwą pracę aparatu artykulacyjnego (szczękościsk), a więc to samogłoska jest niezbędna, by dokonać rzetelnej oceny głosu – jest ona jednym z najważniejszych elementów na początku pracy nad mową.

Prawidłowa wymowa samogłosek – lek na szczękościsk

Jednym z najczęstszych problemów w czasie nauki mowy jest występujący szczękościsk, czyli brak umiejętności swobodnej pracy szczęki dolnej. Szczękościsk przyczynia się do nieestetycznego brzmienia głosu często z rażącym nosowaniem, a także bełkotliwej, niechlujnej i niedbałej mowy, często przez zaciśnięte zęby. Wskutek szczękościsku samogłoski ulegają mocnemu zniekształceniu, a także mówca traci możliwość swobodnego operowania głosem: zmian barwy, wysokości, głośności czy tempa mowy. Brak właściwej pracy żuchwą w czasie mówienia skutkuje również zaburzeniami w fonacji, czyli pracy fałd głosowych i aparatu rezonacyjnego, co jest słyszalne jako mówienie przez nos, czyli nosowanie. Brak odpowiedniego otwierania samogłosek w efekcie kończy się monotonną mową, która opiera się na dosłownie dwóch wysokościach. Idealnym lekarstwem na szczękościsk jest nauka mowy samogłoskowej, czyli takiej, gdzie główny nacisk mowy przypada właśnie na samogłoski: a, o, e, u, y, i z wyłączeniem głosek nosowych, czyli ą oraz ę. Wyrazista i otwarta samogłoska jest metodą na wiele problemów dykcyjnych.

Prawidłowa wymowa samogłosek – podstawa rozmawiania

Mowa, która nie opiera się na pięknych, dźwięcznych, otwartych, swobodnych i długich samogłoskach jest niewyraźna i nieatrakcyjna dla słuchaczy. Brak samogłoskowej mowy powoduje przyspieszenie tempa, a nawet „zjadanie części wyrazu”, co sprawia, że jest zwyczajnie niezrozumiała dla współrozmówców. Brak oparcia mowy o samogłoski sprawia, że mowa opiera się na dosłownie dwóch wysokościach, co jest monotonne i może zakończyć się krótką drzemką współrozmówcy. W niektórych sytuacjach z pewnością może być to powód do radości, szczególnie gdy musimy przeprowadzać rozmowę z kimś, z kim niekoniecznie mamy ochotę, lecz z reguły sprawia, że musimy powtarzać to, co mówiliśmy, gdyż współrozmówca nie przyjmuje informacji, jakie staramy się przekazać. Samogłoski mają duże znaczenie w kontekście przekazywania emocji. Nie bez powodu mówi się, że spółgłoski świadczą o inteligencji mówcy, zaś samogłoski o jego emocjach. Mowa bez samogłosek nie jest ciekawa, głos nie brzmi atrakcyjnie, a my wydajemy się niekompetentni i nudni.