Problemy wokalistów

Problemy wokalistów to temat bardzo rozległy i bolesny, gdyż dotyka on nie tylko osób początkujących, ale również, a może przede wszystkim tych, którzy rozwojowi wokalnemu poświęcili już sporo czasu, energii i zainwestowali we własny głos. Problemy wokalistów ilustrują wszelkiego rodzaju dysfunkcje zarówno czysto fizyczne, zdrowotne, lecz również mentalne. Baczne przypatrzenie się kluczowym zagadnieniom i jak najszybsze odkrycie przyczyny wszelkich problemów wokalnych to klucz, by nie zniszczyć swojego talentu wokalnego czy predyspozycji oraz nie zabić swojego zapału i pozytywnego nastawienia do śpiewania. Należy być świadomym, iż bolączki wokalistów są skutkiem nieprawidłowej techniki wokalnej, złych nawyków oraz błędnego rozumienia symptomów wysyłanych przez własny organizm. Obsesja na punkcie swojego talentu, kariery, wizja swego głosu, brak pokory czy przeświadczenie o perfekcyjnym rozumieniu swojego organizmu, a także próby naśladowania sławnych wokalistów to kolejne źródła kłopotów wokalistów. Tak więc problemy wokalistów należy podzielić na te stricte techniczne, biologiczne i te psychiczne, mentalne. Obie te grupy łączy jedno: błędne rozumienie ogólnych mechanizmów rządzących wokalistyką oraz zbyt mała samoświadomość własnego narządu głosotwórczego. Skupmy się dziś pokrótce na problemach wokalnych, które swe źródło mają w nieprawidłowej technice wokalnej oraz ściśle technicznych aspektach śpiewu.

Zła technika wokalna

Śpiew to „granie” na żywym instrumencie, każdy człowiek jest inny, posiada swoją energię, siłę, predyspozycje czy mankamenty w budowie swojego ciała. Dlatego niezwykle trudno opisać jeden schemat, który sprawdzi się w każdym przypadku i skrytykować konkretne działania, które wpływają destrukcyjnie na głos, gdyż od każdej reguły pojawią się wyjątki. Zła technika wokalna to nic innego jak zespół działań, które wpływają na pogorszenie stanu zdrowia gardła, krtani, nadmiernie przeciążają struny głosowe oraz cały organizm śpiewaka, co skutkuje nie tylko problemami głosowymi, lecz także brakiem swobody w trakcie śpiewania, a nawet codziennego używania głosu.

Cechy charakterystyczne złej techniki wokalnej:

Chroniczny lub czasowy silny ból gardła
Brak kontroli nad własnym głosem, jego siłą, barwą czy wysokością
Nagłe i niekontrolowane kiksy wokalne lub „pojawiające się przypadkowe dźwięki”
Chrypka
Wrażenie zalegania wydzieliny w gardle
Suchość w ustach i gardle
Symptomy zbliżone do zapalenia górnych dróg oddechowych
Poczucie wysiłku fizycznego w czasie śpiewania
Niedomaganie głosowe po koncertach czy próbach
Problemy ze swobodną i naturalną inicjacją dźwięku
Napięcia szyi
Utrata więzi ze swoim głosem
Frustracja
Głos odmawiający posłuszeństwa
Stany chorobowe jak przewlekłe zapalenia krtani czy guzki śpiewacze

Niewykluczone jest występowanie innych nieopisanych powyżej dolegliwości

Mówiąc o złej technice wokalnej kluczowe jest odnalezienie analogii pomiędzy techniką a dyskomfortem używania głosu. Wszelkie doświadczenia charakterystyczne dla niewłaściwej techniki wokalnej są niezwykle bolesnym przeżyciem, a walka o odzyskanie zdrowia i komfortu w trakcie śpiewania wydaje się czymś nieosiągalnym i odległym. Skutkiem takiego stanu rzeczy jest porzucenie jakichkolwiek prób naprawienia swojej techniki śpiewania i godzenie się z brzmieniem swojego głosu oraz oczywiście bagatelizowanie narastających problemów. „Nie jest tak źle” – to częste zdanie, którego celem jest zlikwidowanie wewnętrznego niepokoju i lęku przed dalszymi konsekwencjami śpiewania niezdrową techniką. Trzeba pamiętać, że zaprzeczenie jest procesem odbywającym się poza naszą świadomością, automatycznie i spontanicznie. Marzenia o karierze, pięknym glosę i efektownym śpiewie, które będzie docenione przez innych niejednokrotnie przyćmiewa realny stan narządów głosotwórczych, wypacza rzeczywistości przestajemy zdawać sobie sprawę z powagi sytuacji oraz autentycznego ryzyka utraty zdrowia. Popadłszy w wir twórczy nie widzi się sygnałów wysyłanych przez organizm, tych wszystkich czerwonych flag, które wskazuje nam głos, gdy śpiewamy. Oczywiście w początkowych stadiach charakterystyczne elementy świadczące o nieprawidłowej technice w śpiewie są łagodne i łatwo je przeoczyć, lecz w kolejnych etapach są już dostrzegalne nawet przez amatorów oraz publiczność. Chcąc zlikwidować problemy wokalne absolutnie niezbędne jest rozpatrywanie symptomów w ogólnym kontekście używania głosu w mówię i śpiewie, a także dokonywania działań, by wstrzymać dalszy proces rujnowania zdrowia fizycznego i psychicznego.

Kiedy pojawiają się pierwsze problemy wokalne?

Pierwsze problemy wokalistów pojawiają się jeszcze na etapie odkrywania, że śpiew jest ważnym elementem życia, śpiewając w domu, w samochodzie czy pod prysznicem. Szukając swojego głosowego „ja” staramy się naśladować popularnych wokalistów nie biorąc pod uwagę ich skali głosu, predyspozycji psychicznych, budowy fizycznej czy nawet pochodzenia (tak – jako ludzie różnimy się między sobą i posiadamy cechy charakterystyczne dla danej rasy, aczkolwiek jest to temat z wiadomych przyczyn unikany i trudny do opisania). Drobna, niska, słaba fizycznie kobieta nie jest w stanie wydobyć z siebie dźwięków podobnych do potężnego, muskularnego, czarnoskórego człowieka – są zupełnie inaczej zbudowani, a ich głosy różnią się nie tylko ze względu na płeć. Niestety to właśnie kobiety jako istoty fizycznie słabsze i mniej umięśnione częściej odczuwają skutki złej techniki. Ponadto są ludzie, którzy mają tendencje do stanów zapalnych gardła oraz pojawiania się guzków śpiewaczych czy niezwieralności strun. Osoba, która nigdy wcześniej nie śpiewała, nie wyśpiewa falsetem czy rejestrem gwizdkowym dźwięków tak wysokich, że przypominają delfini śpiew. Niemniej jednak trudno zaakceptować ograniczenia organizmu, by śpiewać tak, jakby się chciało.

Reasumując pierwsze problemy wokalne pojawiają się wskutek nieznajomości swojego głosu oraz podstawowych zasad prawidłowej emisji głosu. Później jest tylko gorzej, bo wraz z czasem poświęcanym na daną czynność, wzrasta pewność siebie, jest większa odwaga do eksperymentowania oraz proporcjonalnie zmniejsza się poziom pokory. Chęć pięknego śpiewania przyćmiewa prawdę o naszym głosie. Pojawiają się inne problemy wokalistów, które prędzej lub później odbiją się na zdrowiu i brzmieniu głosu.