Techniki głosowe w mowie

Techniki głosowe w mowie – choć zagadnienie to może wydawać się skomplikowane i dedykowane jedynie profesjonalistom, jednak każdy z nas w swojej codziennej mowie, zazwyczaj nieświadomie stosuje przeróżne techniki głosowe, które w bardzo naturalny sposób się przeplatają, kooperują, by uzyskać zamierzony cel wypowiedzi. Głównym celem wykorzystywania technik głosowych jest sprawienie, by wypowiedź stała się wiarygodna, wyrazista, by słuchacz w odpowiedni sposób odebrał i zinterpretował treść komunikatu, a także utrzymuje uwagę i zainteresowanie współrozmówców. Techniki głosowe umożliwiają odpowiednie zaprezentowanie treści zgodnie z intencją, różnicują wypowiedź (ubarwiają ją), wskazują na elementy kluczowe, ale ale przede wszystkim wskazują na emocje towarzyszące mówcy i jego stosunek do danego zagadnienia. Techniki głosowe nierzadko zdradzają cechy charakteru i temperament mówcy, to właśnie dzięki nim, potrafimy określić, czy osoba jest miła, pewna siebie, arogancka czy znudzona. Choć większość społeczeństwa nie posiada świadomości użyteczności technik głosowych w mowie, są one nieodzownym elementem komunikacji werbalnej, budowania relacji z ludźmi czy autoprezentacji. Opanowanie choć kilku podstawowych technik głosowych, wpływa na poprawę wiarygodności swoich wypowiedzi oraz ich efektywności (perswazja).

Podstawowe techniki głosowe w mowie

Techniki głosowe skoncentrowane są wokół zagadnień dotyczących stricte emitowania dźwięku, czyli tworzenia i wydawania dźwięku mówionego na zewnątrz oraz modulowania nim.

Podstawowe techniki głosowe dotyczą:

• Głośność mowy
• Wysokość dźwięku mowy
• Barwa głosu
• Melodyjność wypowiedzi (kadencja, antykadencja)
• Tempo
• Pauzy
• Akcenty
• Elementy dodatkowe (chrząknięcia, odetchnięcia, mlaśnięcia)

Pragnąc opanować umiejętność pięknego mówienia, należy zapoznać się ze wszystkimi powyższymi technikami, lecz nie należy zapominać, iż nasza mowa powinna być przede wszystkim naturalna, spójna i wiarygodna. Poza technikami głosowymi niezwykle ważne są pozostałe elementy komunikacyjne jak mimika, gesty, ekspresja i mowa ciała czy spojrzenie. Głos jest ważnym elementem komunikacji, lecz nie jest jedyny. Warto zatroszczyć się również o pozostałe aspekty mowy. Omówmy po krótce techniki głosowe. 

Głośność mowy – powinna być dostosowana do otoczenia, okoliczności, słuchaczy oraz przede wszystkim tematu wypowiedzi. Na tematy osobiste, delikatne, uczuciowe należy mówić ciszej, w opozycji do prawd oczywistych i stwierdzania faktów. W czasie spotkania z bliską osobą nie używa się tak wielkiego wolumeny, jak wówczas, gdy odbywa się prezentacja dla setki osób. W czasie wypowiedzi należy swobodnie zmieniać głośność mowy, by wypowiedź nie była jednostajna i monotonna.

Wysokość dźwięku mowy – jest to własność głosu warunkowana budową aparatu głosowego, lecz możliwa do regulacji w pewnym zakresie. Niższy głos wywołuje wrażenie osoby kompetentnej, pewnej siebie i specjalisty w swojej profesji, zaś głos wyższy idealnie sprawdza się w sytuacjach osobistych czy rozrywkowych, takie osoby są za idealnych kompanów do zabaw. Nie bez znaczenia pozostaje również płeć zarówno mówcy, jak i odbiorcy komunikatu. 

Barwa głosu – jest zależna od uwarunkowań dotyczących budowy przestrzeni rezonacyjnych (rozstawienie kości policzkowych, wielkość twarzy, klatki piersiowej itp.). Barwa głosu jest bezpośrednio zależna od emocji oraz temperamentu nadawcy komunikatu. Możliwe jest modyfikowanie barwy głosu poprzez stosowanie konkretnej mimiki czy aktywizacji konkretnych przestrzeni rezonacyjnych, lecz wymaga to nabycia takich umiejętności w czasie profesjonalnej nauki mowy. 

Melodyjność wypowiedzi – w zależności od kierunku dźwięków mowy wyróżnia się kadencje, czyli opadający kierunek linii melodycznej oraz antykadencję, w której dźwięki mowy wznoszą się. Kadencja stosowana jest w mowie racjonalnej, stanowczej, często służbowej, zaś antykadencja wyraża poruszenie i emocjonalny stosunek mówcy do omawianego tematu. Melodyjność wypowiedzi decyduje o dynamice komunikatu.

Tempo mowy – jest adekwatne do temperamentu mówcy, lecz również zależne jest podejścia do treści. Wolne tempo mowy może świadczyć o znudzeniu danym zagadnieniem, zaś szybkie o wielkiej pasji. Specjaliści w danej dziedzinie mówią zazwyczaj szybciej, by podkreślić swój profesjonalizm oraz wiedzę. Tempo mowy powinno być zmienne i dostosowane do poruszanych treści. 

Pauzy – są niezwykle ważnym elementem organizującym wypowiedź, tworzą przestrzeń na refleksję zarówno mówcy, jak i mówcy. Większość ludzi obawia się pauz, gdyż stanowią one okazję do tego, by inni przerwali nam naszą wypowiedź. W dzisiejszych czasach poza skupieniem na mowie, potrzebne jest zwiększenie kompetencji w zakresie słuchania. 

Akcenty – ubarwiają wypowiedź, sprawiają, że nie jest ona monotonna, a co najważniejsze: wskazują na kluczowe treści. Podkreślając dane słowo umożliwia się rozmówcy właściwe zinterpretowanie przekazywanej treści z uwzględniam spraw najważniejszych dla twórcy komunikatu. 

Chrząknięcia, oddechy, westchnięcia – to elementy wpływające na wiarygodność wypowiedzi i podkreślające stosunek emocjonalny mówcy do przekazywanych informacji. Westchnięcie wskazuje na to, iż mówca może czuć ciężar danego zagadnienia, jest zmęczony lub zrezygnowany, zaś wymowne chrząknięcie wskazuje na podwójne dno wypowiedzi czy zastosowanie ironii lub sarkazmu. 

Techniki głosowe w mowie

Czy stosowanie technik głosowych powinno odbywać się naturalnie, czy jednak wymaga zdobycia kompetencji w tym zakresie?

W większości przypadków wybór konkretnej techniki głosowej odbywa się intuicyjnie i wynika z treści, emocji, osobowości mówcy oraz okoliczności wypowiedzi. Jednak, gdy głos nie posiada umiejętności modulacyjnych, brakuje mu charyzmy, energii i polotu, wówczas warto zastanowić się nad szkoleniem z zakresu technik głosowych w mowie. Choć mówienie może wydawać się czymś zupełnie naturalnym i zwykłym, pozornie niewymagającym specjalnych umiejętności, lecz sprawne mówienie, zrozumiałość przekazu, porozumienie z odbiorcą przekazu czy dobra komunikacja lub budowanie więzi ze współrozmówcami obligują do zastosowania technik głosowych oraz troski o piękną, kontrolowaną i adekwatną mowę.